Zeven tunnels in de regio Zuid-Holland zijn toe aan renovatie. Een grote uitdaging voor Rijkswaterstaat is het compleet en inzichtelijk krijgen van de areaalgegevens van deze tunnels. Juist deze gegevens zijn van belang om voorspelbaar te kunnen renoveren, met zo min mogelijk hinder voor de weggebruikers. Om de areaalgegevens op orde te krijgen, scant Movares samen met GeoNext de tunnels in en bouwt van vijf tunnels een zogenaamde digitale tweeling. Dankzij de scans hebben we gedetailleerde informatie die voor iedereen, ook de aannemers, toegankelijk is. Dit helpt om verrassingen tijdens de uitvoering te voorkomen.

Innovatief

Na goede ervaringen met de digitale tweeling voor de Heinenoordtunnel in de A29 maakt Rijkswaterstaat nu ook een digital twin van vijf andere tunnels: de Drechttunnel, de Noordtunnel, de 1e en 2e Beneluxtunnel, de Sijtwendetunnel en de Tweede Heinenoordtunnel. Een digital twin is een virtuele replica waar je doorheen kunt wandelen en alle details kunt zien. Dat maakt het engineeringsproces, het opstellen van contracten (aanbestedingen) en identificeren van onderzoeken die gedaan moeten worden een stuk efficiënter. Maar ook na de renovatie beschikt de beheerder over alle benodigde gegevens en het 3D-model, dat tijdens de hele levenscyclus van de tunnel gebruikt kan worden.

BIM 3D-model

De basis van het BIM 3D-model is een pointcloud, die genereerd wordt door het inscannen van de tunnels. De pointcloud biedt nauwkeurige informatie over de bestaande situatie, zoals de tunnelmoten, sparingen en tunneltechnische installaties. Nadat de pointcloud in de BIM-software is geïmporteerd, worden de objecten snel en nauwkeurig gemodelleerd en gecontroleerd. Vervolgens koppelen we de essentiële metadata. Denk aan tekeningen of specificaties van componenten. De modellen bieden een solide basis om meer functies toe te voegen aan deze modellen en daarmee de digital twins in de hele levenscyclus te kunnen gaan gebruiken. Zo kunnen tijdens de renovatie van de tunnels ‘as built data’ of onderhoudsgegevens worden gekoppeld. De modellen kunnen onder meer worden gebruikt voor virtueel testen, het simuleren van calamiteiten en het trainen van bedienmedewerkers.

We zien 3D-modellen niet alleen als hulpmiddelen voor de ontwerpfase van nieuwbouw en renovatie van tunnels. Wij denken dat het uiterst zinvol is als deze hulpmiddelen als vast onderdeel van assetmanagement ook gedurende de beheer- en onderhoudsfase toegepast worden.’

– Patrick Pieters, strategisch contractmanager Rijkswaterstaat

Webshare-viewer

Actueel inzicht en eenvoudige toegang tot informatie en producten zijn belangrijke onderdelen van onze samenwerking. Rijkswaterstaat krijgt toegang tot de Common Data Environment (CDE, de BIM-360-omgeving). Alle data zijn toegankelijk in één app via een Orbit webshare-viewer. Hierdoor houden zowel het projectteam als Rijkswaterstaat controle over het eindproduct en kan er tijdig bijgestuurd worden.

Samenwerking

Het team bestaat uit een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, Movares en GeoNext. Wij hebben met dit team de juiste balans tussen management, techniek, omgeving en inpassing. Het 3D-scannen wordt door GeoNext uitgevoerd en het projectmanagement en 3D-modelleren door Movares in samenwerking met Rijkswaterstaat.

De grote uitdagingen zijn de hoeveelheid gegevens die gekoppeld moet worden en het detailniveau. Dat is een behoorlijk ingewikkeld proces waarbij onze BIM-adviseurs nauw samenwerken met de BIM-adviseurs en modelleurs van Movares.

– Erik Römkens, Technisch manager Rijkswaterstaat

VenR-programma

Project Tunnelrenovaties Zuid-Holland (PTZ) is onderdeel van tranche 4 van het programma Vervanging en Renovatie (VenR) van Rijkswaterstaat. Dit project omvat de renovatie, vervanging en aanleg van 13 bruggen, 8 tunnels en 13 wegen. Ook worden diverse ict-systemen in bruggen, tunnels en wegen vervangen. Het renoveren en vervangen van de bestaande infrastructuur duurt zeker tot 2030. De totale vervangingswaarde bedraagt vele miljarden euro’s.